نکات مهم درباره پیشگیری و درمان سکته مغزی از زبان متخصصین مغز و اعصاب
حمله مغزی ایسکمیک یکی از شایع‌ترین انواع سکته است که از هر ۱۰ نفر ۹ نفر به این نوع سکته مبتلا می‌شوند.
حمله مغزی یکی از موارد اورژانسی است که باید به سرعت دست به کار شوید. شناخت علائم اولیه به شما کمک می‌کند تا با عکس‌العمل سریع‌تر جلوی آسیب بیشتر را بگیرید.
در این مطلب از کیمیانو ، در مورد سکته مغزی و انواع آن صحبت می‌کنیم. همچنین نکات مهمی درباره علائم و درمان آن با شما به اشتراک می‌گذاریم. با ما همراه باشید.
سکته مغزی چیست؟
حمله مغزی یک عارضه بسیار جدی است که ممکن است آسیب‌های جبران‌ناپذیری برای فرد به وجود آورد. این حمله زمانی رخ می‌دهد که عروق خونی در مغز پاره شوند یا انسدادی در مسیر جریان خون به وجود آید.
اگر این عارضه درمان نشود، سلول‌های مغز به سرعت از بین می‌روند و با مرگ سلول‌های مغزی، ۲ اتفاق ممکن است رخ دهد:
- ناتوانی جدی
- مرگ
در بخش بعدی، علائم این عارضه را بررسی می‌کنیم. حتما به محض مشاهده هر یک از موارد ذکر شده، با اورژانس و فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید.
علائم سکته مغزی
این علائم ناگهانی هستند و ممکن است زمان زیادی نداشته باشید، پس به آن‌ها توجه کنید.
- بی‌حسی و ضعف بدن، به ویژه در یک طرف جسم فرد مورد نظر
- تغییر در قدرت بینایی یک چشم یا هر دو چشم، مشکل در پلک زدن
- سردرد شدید بدون علت
- مشکلاتی از قبیل سرگیجه، نداشتن تعادل هنگام راه رفتن یا تلوتلو خوردن
- گیجی، مشکل در تکلم و گفتگو یا درک منظور دیگران
نحوه تشخیص حمله مغزی
آزمایش‌های اولیه در حین انتقال مریض به بیمارستان قابل انجام است. بعد از رسیدن به بخش ER، کارهای زیر توسط کادر درمان برای جلوگیری از آسیب بیشتر انجام می‌شود.
- آزمایش‌های تصویربرداری مانند سی تی اسکن، سونوگرافی و غیره
- EKG یا کنترل فعالیت الکتریکی قلب
- EEG یا کنترل فعالیت الکتریکی مغز
تست FAST
تست FAST به معنی تند و سریع، به شما در تشخیص حمله مغزی کمک می‌کند. این تست را به شکل زیر انجام دهید.
- از فرد مورد نظر بخواهید لبخند بزند؛ آیا یک طرف صورت افتاده و بی‌حالت به نظر می‌رسد؟ اگر جواب مثبت است، با مرکز اورژانس تماس بگیرید.
- ضعف یا بی‌حسی در بازوان خود احساس می‌کند؟ اگر جواب مثبت است، تست بعدی را انجام دهید.
- یک جمله ساده بگویید و از او بخواهید این جمله را تکرار کند. اگر نتوانست از پس تکرار جمله بر بیاید، باید سریعا با مرکز فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید.
انواع سکته مغزی
حملات مغزی به سه دسته تقسیم می‌شوند که عبارتند از:
سکته ایسکمیک
- شایع‌ترین نوع حمله مغزی که از هر ۱۰ مورد حمله ۹ مورد در این گروه قرار می‌گیرد.
- زمانی اتفاق می‌افتد که لخته خون و انسداد عروق، مانع از رسیدن اکسیژن و خون‌رسانی به مغز می‌شود. لخته ممکن است در همان محل تشکیل شده باشد یا همراه با جریان خون از محل دیگری در بدن به عروق مغزی منتقل شود.
- گرفتگی عروق دلیل اصلی این سکته است.
سکته هموراژیک
- این سکته زمانی اتفاق می‌افتد که عروق خونی مغز، ضعیف شده و پاره شوند. در نتیجه، خونریزی داخلی مغز را به همراه خواهد داشت.
- شایع‌ترین دلیل سکته هموراژیک، فشار خون بالا است.
- از دیگر دلایل آن می‌توان به آنوریسم و AVM یا ناهنجاری‌های شریانی اشاره کرد که عروق مغزی را ضعیف می‌کند.
مینی سکته یا TIA
- حمله مغزی ایسکمیک گذرا یا مینی سکته از جمله موقعیت‌های اضطراری است.
- در مینی سکته خون‌رسانی و جریان خون در کل مغز با اختلال همراه می‌شود و علائمی شبیه به سکته بروز می‌کند. زمانی که جریان خون مجدد برقرار شود، این علائم از بین می‌روند. بنابراین به سختی می‌توان مینی سکته را تشخیص داد.
- حتما بعد از بروز اولین علائم با فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید و خودسرانه اقدام نکنید یا بی‌توجه نباشید.
درمان سکته مغزی
درمان حملات ایسکمیک و هموراژیک را در این بخش بررسی می‌کنیم.
- در زمان بروز سکته‌های ایسکمیک، از داروی مهارکننده لخته خون به نام tPA استفاده کنید. این دارو کمک می‌کند تا لخته‌ها حل شوند و احتمال آسیب طولانی مدت به مغز را کاهش می‌دهد. باید تا ۳ ساعت پس از بروز اولین علائم مصرف شود.
- کنترل شرایط سکته هموراژیک سخت‌تر است. روش رایج درمان شامل تلاش برای کنترل فشار خون بالا، خونریزی و تورم مغز می‌شود.
علت بروز سکته مغزی
علل بروز سکته ایسکمیک و هموراژیک را بررسی می‌کنیم.
- ایسکمیک: گرفتگی عروق دلیل اصلی این حملات است. رسوباتی از جنس چربی، کلسترول و موارد دیگر که به صورت پلاک در می‌آید و فضای عروق را تنگ می‌کند. امکان ایجاد لخته توسط این پلاک‌ها فراهم می‌شود و احتمال بروز سکته افزایش می‌یابد.
- هموراژیک: فشار خون بالا باعث ضعیف شدن عروق و پارگی رگ‌های مغزی می‌شود.
عوامل تشدیدکننده خطر بروز سکته مغزی
احتمال سکته و حمله مغزی با افزایش سن، بیشتر می‌شود. عوامل زیر روی افزایش ریسک بروز حملات مغزی موثر هستند.
- قبلا سکته کرده باشد (مینی سکته TAI).
- بیماری قلبی
- فشار خون بالا
- کلسترول بالا
- دیابت
- چاقی و اضافه وزن
- بیماری سلول داسی‌شکل
- مصرف الکل، دخانیات مانند سیگار و تحرک زیاد باعث افزایش ریسک سکته می‌شوند.
پیشگیری از بروز سکته مغزی
برای پیشگیری از بروز حملات مغزی به توصیه‌های زیر عمل کنید.
- کاهش مصرف چربی و کلسترول: این مواد غذایی عروق را مسدود می‌کنند.
- پرهیز از مصرف نمک به مقدار زیاد برای جلوگیری از بالا رفتن فشار خون
- مصرف مواد غذایی تازه مانند میوه، سبزیجات، غلات کامل به کاهش خطر ابتلا به حمله مغزی کمک می‌کند.
- بررسی سوابق سکته در بین اعضای خانواده
- مصرف دارو یا مکمل‌های دارویی برای پیشگیری
سخن پایانی
هرگز فراموش نکنید در مورد سکته مغزی هر ثانیه بسیار ارزشمند است. بدون وجود اکسیژن، سلول‌های مغزی در عرض چند دقیقه از بین می‌روند.
وقتی بافت مغز از بین رفت، دیگر کنترلی روی هیچ قسمتی از بدن وجود ندارد و اعضای مختلف درست کار نمی‌کنند که این موضوع دلیل اصلی ناتوانی و آسیب دیدن اعضای بدن بعد از حمله مغزی است.
داروهای مهارکننده لخته خون برای جلوگیری از آسیب بیشتر به بدن و مغز مفید هستند، بنابراین حتما باید تا ۳ ساعت بعد از بروز اولین علائم مصرف شوند.
همچنین به کمک اطلاعات بالا می‌توانید احتمال بروز این حمله را کم کنید.
